လွၵ်းလၢႆး လုမ်းလႃးတူဝ် ၽွင်းၸပ်းတွင်ႉ လိူၼ်ဢွၼ်တၢင်း
Details Created on Wednesday, 04 September 2013 20:57 Published Date Written by သႅင်ႁႃႈၼမ်ႉ

မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်ႁူႉၵၼ်ယူႇဝႃႈ လွင်ႈၽူႈယိင်းၸပ်းတွင်ႉမီးလုၵ်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈလမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈမိူၼ် ၵၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်တွၼ်ႈတႃႇၽူႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၽွင်းၸပ်းတွင်ႉ လိူၼ်ဢွၼ်တၢင်းတေၶဝ်ႈသူႇပဵၼ်မႄႈၵူၼ်းထႅင်ႈ ၼႂ်းလၢႆလိူၼ်တၢင်းၼႃႈၼၼ်ႉ ႁူႉတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းလၢႆလၢႆလွင်ႈ ႁူမ်ႈပႃးလွင်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်တူဝ်ၶိင်း၊ လွင်ႈပၢႆး ယူႇလီ၊ လွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းလႄႈ လွင်ႈပၢႆးၸႂ်။ ၼွၵ်ႈသေသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ် လွင်ႈယႂ်ႇလိူဝ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉယင်းမီးလွင်ႈဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းပႃး။

ၼင်ႇႁိုဝ် မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႂ်ႇ တေလႆႈလုမ်းလႃးတူဝ် လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉလႆႈလီလီၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵဵပ်းႁွမ် တွမ်ဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မႃႈၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈထိုင်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်ယူႇ-

1) လိူၵ်ႈၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီး ၽွၼ်းလီ
လိူၵ်ႈၵၼ် တၢင်းၵိၼ်ႁႂ်ႈတဵမ် 5 ၵုမ်ႇ/မူႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ပႅင်ႈ၊ ၽၵ်းသီၶဵဝ်၊ မၢၵ်ႇမႆႉ၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၼိူဝ်ႉ သတ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း လူဝ်ႇလႆႈၵိၼ်ပၼ်ၵူႈဢၼ်။ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ၼမ်ၼၼ်ႉ မိူၼ် ၼင်ႇပႃ လႄႈ ၼမ်ႉၼူမ်းသင်ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၼူမ်းၸိုင် ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉထူဝ်ႇၽူးၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈပၼ်ၽွၼ်းလီမၼ်းထိုင် တူဝ်ၶိင်းမႄႈလႄႈ လုၵ်ႈၼႂ်းတွင်ႉလႆႈလီလီ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉသင်ဝႃႈ မႄႈမၢၼ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၽီႇ ဢမ်ႇၼၼ်ၼမ်ႉ ၼဵင်ႈၼႆၸိုင် ၽွင်းတိုၵ်ႉပႃးတွင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဝႄႈပၼ်ႁူမ်ႈပႃးၼမ်ႉမဝ်းသူႇရႃႇ လႅၼ်းယႃႈၼႆႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ် ယွၼ်ႉမၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉ။

2) လုမ်းလႃးပၢႆၸႂ် ႁႂ်ႈၸိုၼ်ႈသႂ်ယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း
ထုၵ်ႇလီလုမ်းလႃးပၢႆးၸႂ် ႁႂ်ႈမီးတၢင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉလွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁဝ်းၸႂ်ဢမ်ႇလီ။ ႁႂ်ႈလိုမ်းပႅတ်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်တင်းမူတ်း သင်ဝႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈၸိုင် ထုၵ်ႇလီႁႃသေဢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်း တႅၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇထွမ်ႇပၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း သဵင်ၽဵင်းဢၼ်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇပၼ်တၢင်းသိူဝ်းၸႂ်၊ ဢၢၼ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းမွၵ်ႇႁဵတ်းဝႂ် ၸွမ်းႁိူၼ်းႁႂ်ႈႁၢင်ႈလီတႃ

3) ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလိုဝ်ႈႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈ
ထုၵ်ႇလီလိုဝ်ႈပၼ် ၼွၼ်းပၼ်ၼိုင်ႈၶိုၼ်းႁႂ်ႈတဵမ် 8 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်းသင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ႁဵတ်းယၢဝ်း ထုၵ်ႇလီၵမ်းၵမ်းလိုဝ်ႈပၼ်လႄႈ ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်း ႁႂ်ႈၼွၼ်းဝၼ်းပၼ် 1-2 ၸူဝ်းမူင်းတေႃႇဝၼ်း

4) ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းပၼ် ဢိတ်းဢိတ်း
ထုၵ်ႇလီဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းမဵဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၵျွၵ်း ဝႅၼ်ႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉပၼ် မိူၼ်ၼင်ႇလဵၼ်ႈယူဝ်းၶႃႉပၼ်လႂ် ယိုတ်ႈသဵၼ်ႈယိုတ်ႈသၢႆပၼ် ႁႂ်ႈပေႇၵူၼ်ႉပေႇၶိုၼ်ႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈၸွႆႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵိူတ်ႇငၢႆႈ။

5) ထုၵ်ႇလီ ၵႆႉၵႆႉၵႂႃႇႁႃမေႃယႃ
ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ဝႂ်ႁွင်ႉထူပ်းမေႃယႃပၼ်မႃးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇႁူပ်ႉပၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈတေၸၢင်ႈလႆႈႁူႉ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉလႄႈ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႃႈလွတ်ႈၽေးလႄႈ ၵႅၼ်ႇၶႅင်လီႁူမ်ႈ ပႃး ပၢႆးယူႇလီၵေႃႉပဵၼ်မႄႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈသေတႃႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝူၼ်ႉသေၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်တူဝ်ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၢၼ်းႁဵတ်းပၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်း ပၼ်သေ ၽွၼ်းလီမၼ်းတေထိုင် တူဝ်ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉယူႇ။ ယွၼ်းပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်ထိုင်မႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူႈၵေႃႉလႄႈ ႁႂ်ႈမေႃလုမ်းလႃးတူဝ်ၶိင်းၵႅၼ်ႇၶႅင် မီးႁႅင်းတဵမ်ထူၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇပႂ်ႉႁပ်ႉတွၼ်ႈ ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်း မႂ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉသေၵမ်း။

ၶေႃႈမုၼ်း ( kapok)
Photo ( internet